Ev ve iş yerlerinde, kullanımdan dolayı kirlenen ve bina dışına sevk edilmesi gereken pis suları, kullanım alanlarından bina dışındaki rögara kadar taşıyan boru ve ilintili sistemlerin tümüne atık su tesisatı adı verilir.
Atık su tesisatının ana parçaları olan bina içi atık su boruları, düşük döşeme içinden ve duvar içlerinden geçirilir, bodrum katta tüm kolonlar birleşir; akabinde pis su yatay borular ile bina dışına çıkarılır.
Genellikle yapılardaki atık su tesisatı 5 ana bölümden meydana gelir.
Bina içi atık su tesisatı ana borusu
Atık su kolonlarından başlayarak binanın dışındaki rögara kadar atık suları taşıyan boru hattına bina içi atık su tesisatı ana borusu denir. Binanın atık su yükünü taşıyan bu boru grubu doğal olarak sistem içerisinde çapı en büyük borulardır. Bu borularla ilgili en temel prensip, ana borunun en kısa yoldan rögara ulaşmasıdır. Kolon boruları tek bir ana boruda toplanabileceği gibi birden fazla atık su tesisatı ana borusuyla da kolonlarda toplanabilir.
Atık su kolonu
Dikey olarak konumlandırılan atık su kolonları, kat borularından gelen atık suları ana boruya aktarır. Her bir kolonun ana boruya bağlandığı noktada bir temizleme parçası vardır. Ana boruların tıkanması durumunda temizleme parçasından faydalanılır. Atık su tesisatı ana borusundan sonra en büyük boru grubu olduğundan, bu boruların çapları daire içinde kullanılan en büyük çaplı kat borusundan bile büyüktür.
Atık su kat borusu
Adından da anlaşılacağı üzere, katlardaki su kullanma yerlerinden gelen pis suları en yakındaki atık su kolonuna aktaran borulardır. Daire içlerinde yatay olarak konumlanır.
Atık su bağlantı borusu
Bu borular da atık su kolonları gibi dikey döşenir. Katlardaki su kullanım alanları ile kat borusu arasındaki boru grubudur. Teorik olarak en düşük çaplı atık su tesisatı boruları, atık su bağlantı borularıdır.
Atık su havalık borusu
Bina içi pis su tesisatındaki açık hava basıncını sabit tutmak için yapılan boru hattına havalık borusu adı verilir. En son kattaki atık su kolon borusu bağlantısından, bina çatısının üzerine kadar çıkarılan boru bölümüdür. Çatıdan sonra borunun bitiş ucuna bir havalandırma şapkası monte edilir. Etkin bir biçimde görevini yapabilmesi için havalık borusunun çapı, kolon borusunun çapından daha ufak olamaz.
Havalandırma boruları kullanılmazsa, atık su boruları içerisindeki hava basıncının değişimi sistemdeki suyun akışını engeller, sifonlarda su kaybına neden olur. Sifonların görevini yapamaması da kötü kokuların binaya yayılmasına sebebiyet verir.